THƠ QUANG DŨNG

CHIÊU QUÂN Tuyết lạnh che mờ trời Hán Quốc Tỳ bà lanh lảnh buốt cung Thương Tang tình năm ngón sầu dâng lệ Chiêu Quân sang Hồ xừ hồ xangĐây Nhạn Môn Quan đường ải vắng Trường Thành xa lắm Hán Vương ơi ! Chiêu Quân che khép mền chiên bạch Gió bấc trời Phiên thấm lạnh rồi Ngó lại xanh xanh triều Hán Đế Từng hàng châu lệ thấm chiên nhung Quân vương chắc cũng say và khóc Ái khanh ! Ái khanh ! Lời nghẹn ngùng Hồ xang hồ xang xự hồ xang Chiêu Quân nàng ơi lệ dâng hàng Lã chã trời Phiên mưa tuyết xuống Chiêu Quân sang Hồ, xừ hồ xang.                      1937

CỐ QUẬN Trăng sáng sân vờn đôi bóng cau Ngồi đây mà gửi nhớ phương nào Gió mát long lanh vầng Bắc Đẩu Tiết hè ếch nhái rộn bờ ao . Ngồi đây năm năm miền ly hương Quê người đôi gót mỏi tha phương Có những chiều trăng tròn đỉnh núi Nhà ai chày gạo giã đêm sương Tịch mịch sầu vơi bèo râm ran Chuối vườn khuya lọt ánh trăng tàn Người ơi quê cũ đèn hoe ngọn Tóc bạc trông chừng cổng héo hon. Ngõ trúc quanh quanh sâu bóng lá Trăng vàng rơi rắc nẻo nào xưa Ngõ cũ không mong người trở lại Mà mùi hoa mộc vẫn thơm đưa. Em ơi, Em ơi đêm dần vơi Trông về phương ấy ngóng trông người Trăng có soi qua đầu tóc bạc Nẻo chừng Cố Quận nhớ thương ời ! Trăng sáng năm năm mùa lại mùa Hạ này vơi lại nhớ thu xưa Người đi người đi đường quạnh quạnh Ngày tháng thương vay kẻ đợi chờ .                     1940

ĐÔI BỜ Thương nhớ ơ hờ, thương nhớ ai ? Sông xa từng lớp lớp mưa dài Mắt kia em có sầu cô quạnh Khi chớm heo về một sớm mai ?Rét mướt mùa sau chừng sắp ngự Bên này em có nhớ bên kia Giăng giăng mưa bụi quanh phòng tuyến Hiu hắt chiều sông lạnh bến Tề Khói thuốc xanh dòng khơi lối xưa Đêm đêm sông Đáy lạnh đôi bờ Thoáng hiện em về trong đáy cốc Nói cười như chuyện một đêm mơ Xa quá rồi em người mỗi ngả Bên này đất nước nhớ thương nhau Em đi áo mỏng buông hờn tủi Dòng lệ thơ ngây có dạt dào ?                     1948

 

ĐÔI MẮT NGƯỜI SƠN TÂY Em ở thành Sơn chạy giặc về Tôi từ chinh chiến cũng ra đi Cách biệt bao ngày quê Bất Bạt Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì Vừng trán em vương trời quê hương Mắt em dìu dịu buồn Tây Phương Tôi thấy xứ Đoài mây trắng lắm Em đã bao ngày em nhớ thương ? Mẹ tôi, em có gặp đâu không ? Bao xác già nua ngập cánh đồng Tôi nhớ một thằng con bé dại Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông ! Từ độ thu về hoang bóng giặc Điêu tàn ôi lại nối điêu tàn ! Đất đá ong khô nhiều suối lệ Em đã bao ngày lệ chứa chan ?            Đôi mắt người Sơn Tây            U ẩn chiều lưu lạc            Buồn viễn xứ khôn khuây            Tôi gửi niềm nhớ thương  Em mang giùm tôi nhé Ngày trở lại quê hương Khúc hoàn ca rớm lệ Bao giờ trở lại đồng Bương Cấn Về núi Sài Sơn ngắm lúa vàng Sông Đáy chậm nguồn quanh Phủ Quốc Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng Bao giờ tôi gặp em lần nữa Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa Đã hết sắc mùa chinh chiến cũ Còn có bao giờ em nhớ ta ?

Mây Đầu Ô  Mây ở đầu ô mây lang thang Ôi ! Chật làm sao Góc phố phường Mây ở đầu ô Hẹn những chân trời xa lạ Qua một ngọn cột đèn Chiều tối lại bừng con mắt đỏ Cành bàng mái cũ khẳng khiu Vườn đẹp khi mùa rụng lá Cành bàng lại mở tàn xanh Mùa hạ về theo chim sẻ Nhưng ta có gì Tự thấy những ngày không tẻ ? Mây trắng lang thang Gió đuổi bời bời phố chật Những lớp người hai mươi tuổi Ca nước đập vỏ bình toong Khăn mặt thấm mồ hôi Bụi đỏ Bụi vàng Trung du bóng cọ Nắng đốt màu da họ Là nắng triền cao Tay sém ngấn mặt trời Là trời công trường xa tít tắp Áo ngực xanh yếm biển Bay bay dãi mũ Hải Quân Những gã hai mươi mùa xuân Từ đâu thổi vào thành phố ?  ... Mây mùa thu Lọt qua trời hẹp ngõ Lướt nhanh qua mái ngói ba tầng Tiếng dương cầm  ... Ta theo tiếng nhạc Bay khỏi mái nhà Ta mê xanh thẳm Như cánh chim trời Thấy Mình còn sức trẻ Ơi ! Những bạn tôi Vào lớp tuổi năm mươi Mây ở đầu ô Trời xanh lộng thế ...           1970

Tây tiến  Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi ! Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Mường Lát hoa về trong đêm hơi           Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây, súng ngửi trời Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời ! Chiều chiều oai linh thác gầm thét Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói Mai Châu mùa em thơm nếp xôi Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Kìa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa Tây tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu, anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành Tây tiến người đi không hẹn ước Đường lên thăm thẳm một chia phôi Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi. Phù Lưu Chanh, 1948

TRẮC ẨN Chưa gặp sao đành thương nhớ nhau ? Đòi phen số mệnh cũng cơ cầu Người đi mang nửa hồn đơn lẻ Tôi về hoài vọng một đôi câuKhói thuốc chiều sông, hỡi dáng người ! Phương nào đôi mắt ngó xa xôi Nào ai biết được niềm u ẩn Từng lắng nhiều trong những mảnh đời Tôi viết chiều nay, chiều tưởng vọng Làm thơ mình lại tặng riêng mình Sông trôi luống gợi dòng vô hạn Biền biệt ngày xanh xa ngày xanh Thời đại bao lần khô nước mắt Hoa đèn riêng gửi chút tâm tư Ngắn dài đã học người thiên cổ Vạn đại sầu lên chẳng bến bờ Chiều ấy em về thương nhớ ai ? Tôi chắc đường đi đã rất dài Tim tím chiều hôm lên bóng núi Dọc đường mờ những cánh hoa phai\. Một chút linh hồn nhỏ Đi về chân núi xanh Màu tím chiều chầm chậm Hoàng hôn nghe một mình Giáo đường chuông rời rạc Tan vỡ nhiều âm thanh Một chút linh hồn nhỏ Đi về chân núi xanh             1949                                        TRƯA HÈ

Trưa hè bỗng nhớ sông quê   Nước xa không bóng thuyền đi đôi dòng  Thóc nhà ai có phơi không ? Chói chang lửa thóc sân trông bóng người Vại mưa in dáng mây trời Em soi bóng có nhớ người xa em ? Bờ tre gió đánh lả mềm Thoảng say mùi nái bên thềm ai giăng  Xa quê dầu chẳng võ vàng Trông mây núi nhớ mây làng về trưa                tháng 5, 1960